Een hap uit het dak: binnenkijken in een bijzonder verbouwde duplex in Schaarbeek

Een huis met tuin bleek onbetaalbaar in Brussel, dus zochten Frederik en Dimitri een creatieve oplossing om in hun duplexappartement toch een buitenruimte te creëren. De architecten van dc-dc namen een hap uit het dak en pakten ineens ook de volledige woonruimte aan.

Van een oranjerie als thuiskantoor tot een geheim dakterras met panoramisch uitzicht over de hoofdstad: de metamorfose die het duplexappartement van 116 vierkante meter van HR-manager Frederik en journalist Dimitri onderging, is niet minder dan indrukwekkend. “Deze private buitenruimte voelt als een tweede living. We zitten hier het hele jaar door, zelfs als het regent”, zegt Frederik. “Ik heb nu eindelijk plaats voor een minituintje. Kunnen wroeten in mijn plantenbakken is mijn grootste plezier. Wat een toplocatie om kruiden en aardbeien te kweken.” Dimitri: “Het dakterras was de reden van de verbouwing, nu is het onze favoriete plek in huis. Hier hebben we geen last van straat­lawaai en de skyline blijft fascineren. We kijken recht op de VRT-toren en bij helder weer zien we zelfs de Sint-­Romboutstoren van Mechelen.”

Tien jaar geleden kocht Frederik de bovenste verdieping van een charmant interbellumhoekpand in het groene hart van Schaarbeek. Het idee van een verbouwing speelde toen al op de achtergrond. “Ik ben vooral gezwicht voor de zolder”, vertelt hij. “Die extra ruimte onder het dak bood tal van mogelijkheden, alleen zag ik ze nog niet. Dat gold eigenlijk voor het hele appartement. Alles zag er netjes onderhouden uit, maar er viel veel meer uit te halen. Zo was het woongedeelte verdeeld in drie aparte ruimtes waardoor alles veel kleiner aanvoelde. De jarennegentigkeuken van Ikea was compleet gedateerd en de onpraktische trap naar de zolder stond ook nog eens verkeerd georiënteerd.” Minpuntjes waar in het begin wel mee te leven viel, maar na enkele jaren met de dubbele binnendeuren wagenwijd open om een gevoel van openheid te creëeren, begon vooral het gemis aan buitenruimte door te wegen. Dimitri: “We hebben even overwogen om te verhuizen, maar een huis met tuin in de regio van Brussel bleek veel te duur voor wat het was. Alle rijhuisjes die we zagen waren in oppervlakte kleiner dan ons appartement en de smalle, donkere tuintjes waren voor ons geen meerwaarde. We wilden geen stap achteruit zetten en besloten dan toch maar te verbouwen.”

Hoe kunnen we een buitenruimte integreren in een stadsappartement? En past er wel een terras op het dak? Met die onderzoeksvragen klopte het koppel in 2017 aan bij Sofie De Clercq en Katrien Declercq van dc-dc architecten. Ze zaten meteen op dezelfde golflengte. “In al onze projecten streven we naar de verbinding tussen binnen en buiten. In dit geval kwam de vraag van de bewoners zelf. We begrepen onmiddellijk waar ze naartoe wilden en hadden vrij snel een ontwerp klaar”, vertelt Katrien Declercq. “De zolderverdieping was een lange, smalle tunnel onder een zadeldak. Het middelste gedeelte had geen woonfunctie, maar werd enkel gebruikt als doorgang naar de achterste ruimte. De meest logische optie was om daar het terras te maken.”

Liften en kranen

Een slimme indeling splitst de zolder op in drie verschillende zones: een nieuwe wenteltrap voert naar de logeerkamer die toegang heeft tot het terras en via die buitenruimte bereik je het thuiskantoor. De ingrepen in het dak zorgden meteen voor een sneeuwbaleffect: samen met de verbouwing van de zolder werd ook de leefruimte beneden drastisch aangepakt. Katrien: “De bewoners verlangden vooral meer openheid en ruimtelijkheid. Enkele binnenmuren werden afgebroken, de onstabiele steektrap werd vervangen door een plaats­besparende wenteltrap en het interieur werd gepersonaliseerd. Zo kwamen de werkbladen in de keuken iets hoger dan de standaardmaat en ontwierpen we een zwevend keukeneiland om het doorzicht te bewaren.” De open indeling wordt bepaald door het centrale keukenmeubel dat tegelijk dienstdoet als barkast en bibliotheek. Op die manier kreeg elke hoek een eigen sfeer en een aparte invulling, zonder dat er muren of deuren aan te pas kwamen. Een subtiel lijnenspel van houten zitbanken en boekenplanken dat doorloopt in de hoeken houdt de ruimte optisch samen. Voor het maatwerk deden de architecten een beroep op de schrijnwerkers van Indemaak uit Hoboken.

Dimitri: “We hadden van bij de start het volste vertrouwen in de visie en de aanpak van de architecten. Ze kwamen met originele ideeën waar we zelf nooit aan zouden denken. De verbouwing heeft iets meer dan een halfjaar geduurd, gelukkig konden we tijdelijk verhuizen naar het leegstaande appartement onder ons.”

Het grootste obstakel was de hoogte. Katrien: “We hadden enorm veel geluk met de aannemers, die alles met liften en kranen hebben gedaan. Om het terras te kunnen aanleggen, moest het dak eerst worden opengemaakt. Daarna werden er twee ijzeren constructies geplaatst in de openingen waar de ramen ­moesten komen. Ook de installatie van de nieuwe trap was een thriller. Het lastigste was om de balken binnen in de juiste positie te krijgen.” Bijkomende moeilijkheid: het gebouw heeft geen lift, zodat de vierde verdieping enkel met de trap bereikbaar is. Frederik: “Het was zwoegen om alle materialen veilig naar boven te brengen. Vooral de loodzware terrazzo keukenbladen waren een nachtmerrie. Tijdens de plaatsing bleek er eentje gebarsten. We mochten gelukkig een nieuw bestellen. Van de kapotte hebben we een tafeltje en onderzetters laten maken.”

Godsgeschenk

Deze verbouwing was hun beste beslissing ooit en de timing kon niet beter. Frederik: “Net voor de eerste lockdown waren we klaar. Het terras was echt een godsgeschenk, in die periode woonden we haast op het dak. Ook het kantoortje was plots een luxe. Doordat het enkel bereikbaar is via de buitenruimte, had ik ’s morgens toch het gevoel dat ik naar mijn werk ging.”

Dimitri: “We hebben nu een volwaardig huis, midden in de stad. Al lijkt Schaarbeek eerder op een dorp in de stad. Dankzij de brede, groene lanen voelt het hier nooit opgesloten. In deze buurt hangt een gezellige dynamiek, er wonen veel jonge gezinnen en er komen voortdurend nieuwe adresjes bij. Bovendien ligt alles op fietsafstand. We hebben nog maar één auto en huren nu een fietsbox in de straat. Dat stedelijke past wel bij ons.”

Meer info op dc-dc.be en indemaak.be