Het was de ontaarding van het democratische model in de VS

Verkiezingen zijn bedoeld als een feest van de democratie. In de VS zijn ze uitgedraaid op een nachtmerrie. Ergo: op een ontkenning van democratie.

Het was de kroniek van aangekondigde misère. Donald Trump heeft volgelingen, Joe Biden heeft stemvee. De twee kandidaten roepen een ander soort geladenheid op. Dweepzucht versus beleid. Het is een keuze tussen appelen en peren.

Na deze stembusslag dringt zich meer dan ooit de vraag op: zijn de VS nog een democratie? Het antwoord is neen. In verkiezingen heeft de stem van het volk het laatste woord, in de VS wordt dat nu de rechterlijke macht na een festival van procedures en manipulaties. Anders gezegd: de democratie is uitbesteed aan externe hogere machten. De uitslag van de stemming doet er niet meer toe, het land is in handen van een electorale hooligan, toegedekt door de perkamenten hooggezetenheid van rechters. De abdicatie van volkssoevereiniteit kan niet groter zijn. Het is de kremlinisering van een politieke beschaving.

Verbijsterend was dat Donald Trump zich publiekelijk uitriep tot winnaar van de stembusgang terwijl miljoenen poststemmen nog geteld moesten worden. Hij eiste zelfs de stopzetting van die telling die volkomen legaal was. In de rest van de wereld zouden we dan spreken van regimecrisis, in de VS is het een amusant fait-divers. Trump heeft het de hele tijd over fraude, maar hij is het die de uitslag van de verkiezingen wil vervalsen. Je verwacht dan een tsunami van protest en misbaar, zo niet in Amerika. Daar balanceert de goegemeente in een cocktail van de sterkste, de rijkste, de brutaalste. Op de triomf van gewetenloosheid.

De reactie van Joe Biden was conform Joe Biden: bloedeloos, formeel, gelaten. Het was niet eerder gezien dat een president zich tot winnaar van de verkiezingen uitroept terwijl het tellen van de stemmen nog volop bezig is in sleutelstaten als Wisconsin, Pennsylvania en Michigan. Daarmee degradeerde Trump miljoenen kiezers tot tweederangsburgers. Ook nog met de dreiging van een rechtsgang naar het Hooggerechtshof.

Wat een feest van de democratie moest worden, is geëindigd in een aanslag op democratische spelregels. Zelfs eminente Republikeinen doken weg achter een waas van gêne. Sommigen verwezen subtiel naar de leeftijd van de president (74) die gesproken had in een uitputtende nacht vol stress en eenzaamheid. Doe er corona nog bij.

Trump suggereerde eerder dat de Democraten de verkiezingen probeerden te stelen. Verhitte groepjes hebben niet meer nodig om de boel in brand te steken en plundertochten te organiseren. De verdachtmaking hoorde niet in een presidentiële mond. Misschien was ze zelfs strafbaar.

Iedereen had het in de verkiezingsnacht over een ‘nagelbijter’. Was het dat maar. Het was de ontaarding van het democratische model in de VS. Een ontsporing met grote gevolgen voor lange tijd. Biden had niet de glans van een president. Trump koketteerde met de vernielzucht van een charlatan. Ontdaan van alle democratische noblesse.

Het worden donkere dagen voor de wereld.