Kijk op de bijsluiter van een medicijn en je schrikt van de bijwerkingen. Maagzuurremmers kunnen hoofdpijn veroorzaken, pijnstillers leiden soms tot maagklachten en een chemokuur veroorzaakt haaruitval. Zijn die neveneffecten altijd ongewenst, of kan een medicijn ook een positieve bijwerking hebben?

Die uitzonderingen bestaan. Het bekendste voorbeeld? Sildenafil. Die stof werd onderzocht omdat zij pijn op de borst kon tegengaan en bij de mannelijke proefpersonen erecties bleek op te wekken.

Sildenafil haalde het niet als hartmedicijn, maar is als Viagra nog altijd succesvol.

Van Latanoprost, een middel tegen de oogziekte glaucoom, kregen sommige patiënten dan weer langere wimpers en dikkere wenkbrauwen. Van valproïnezuur ten slotte, tegen onder meer migraine, kun je krullen in je haar krijgen.

Dat betekent niet dat je geneesmiddelen moet gaan gebruiken om een permanentje uit te sparen, waarschuwt Agnes Kant, directeur van het bijwerkingencentrum Lareb. Het gaat om zware medicijnen die ook negatieve bijwerkingen hebben.

Het komt maar weinig voor, zegt Kant, dat een positief neveneffect zo duidelijk is dat het ook bij een andere aandoening wordt gebruikt, laat staan dat het ervoor wordt geregistreerd. Aspirine is een van die voorbeelden: de pijnstiller is ook een bloedverdunner.

De meldingen die binnenkomen over positieve bijwerkingen zijn vaak toevalstreffers. Paul Smits, hoogleraar farmacologie aan het Radboud-UMC in Nijmegen, haalt de bloeddrukverlager Diazoxide aan. Die bleek haargroei te bevorderen. Soms vervelend voor de mensen die het gebruikten, maar toch goed dat er meldingen over kwamen.

De werkzame stof zit nu in haargroeimiddelen.

(EDV)