Islamitische Staat
Obama weet: hij kan niet nog een keer een potje golfen na onthoofding
Media, functionarissen en haar familie houden de identiteit van de 26-jarige Amerikaanse hulpverleenster die door terreurgroep IS wordt vastgehouden angstvallig geheim. Toch koos president Obama ervoor om iets over haar te zeggen in een interview met de zender NBC. Wat steekt hierachter?
In het interview noemde Obama haar situatie "hartverscheurend". De VS zullen er alles aan doen om de locatie waar ze wordt vastgehouden te traceren, zei hij verder.
Het is opmerkelijk dat Obama iets loslaat over de vrouw die in augustus 2013 verdween. Het beleid is juist om zo min mogelijk over haar prijs te geven. Als haar naam naar buiten komt, zou dat haar leven in gevaar kunnen brengen.
Anders dan bij de Amerikaanse journalisten Steven Sotloff en James Foley, die vorig jaar door IS werden onthoofd, heeft de familie van de vrouw geen aandacht in de media gevraagd. Een website of Facebookpagina ontbreekt. Wel is haar voornaam door een "slip of the tongue" van Denis McDonough, stafchef van het Witte Huis, in een interview met ABC onthuld. Maar media namen de naam vervolgens niet over.
Dat Obama de noodzaak voelde iets te zeggen over de vrouw, geeft aan dat zijn buitenlandbeleid steeds meer onder druk komt te staan, zegt Amerikadeskundige Willem Post, verbonden aan Instituut Clingendael. "Nadat James Foley was onthoofd, ging Obama een potje golfen. Dat werd hem kwalijk genomen. De Republikeinen hebben ook geregeld gezegd dat Obama de ontwikkelingen in het Midden-Oosten te makkelijk heeft opgevat. Met het interview over de Amerikaanse gijzelaar wil Obama zeggen: we zitten er bovenop."
Dat de naam van de vrouw niet wordt genoemd, wijst er volgens Post op dat er mogelijk achter de schermen wordt onderhandeld. Mark Singleton, directeur van het International Centre for Counter-Terrorism in Den Haag, vindt het vooral opvallend "dat IS zelf nog niet de publiciteit heeft opgezocht met deze vrouw". Ze is nog niet als slachtoffer gepresenteerd in een van propagandavideo's van de terreurgroep. "IS houdt zijn kruit droog."
Sleutelfiguren in de propaganda
Volgens Singleton fungeren gijzelaars - IS houdt naar verluidt nog zo'n 20 westerlingen vast - als sleutelfiguren in de propaganda die IS naar buiten brengt. Het gevraagde losgeld zou een bijzaak zijn. Het is een bekend gegeven dat Amerika hier niet op ingaat.
IS zou voor de Amerikaanse hulpverleenster, die naar Syrië afreisde om weeskinderen te helpen, 6 miljoen dollar (5,3 miljoen euro) hebben geëist. Onderdeel van de deal zou de vrijlating van neurowetenschapper Aafia Siddiqui zijn. Deze in de VS opgeleide Pakistaanse vrouw, die de bijnaam 'Lady Al Qaida' draagt, is beschuldigd van een poging tot het vermoorden van Amerikaanse militairen in Afghanistan.
Singleton stelt dat het uitruilen van gevangenen steeds belangrijker wordt in de onderhandelingen. "Voorheen had de terreurgroep vooral geld nodig. Nu het zijn financiële bronnen heeft uitgebreid, zal losgeld het verschil niet maken."
Het is volgens Singleton nog maar de vraag of IS over gaat tot de onthoofding van een westerse vrouw voor de camera. De terreurgroep heeft in het verleden moslimvrouwen en kinderen onthoofd. Dat gold vooral als waarschuwing voor de lokale bevolking.
De onthoofdingsvideo's richten zich meer op potentiële jihadi's in het Westen. "Of de onthoofding van een vrouw effectief is, moet nog maar blijken", zegt Singleton. "Waarschijnlijk heeft het eerder een averechts effect."