Jamel Shabazz fotografeerde in de jaren ‘80 de vrolijke kant van New York

De media toonden in de jaren tachtig de ellende en het geweld in de straten van New York, de zwarte fotograaf Jamel Shabazz (Brooklyn, 1960) zag ook een vrolijker kant, ‘van prachtige gemeenschappen en jongeren die iets maakten van hun leven’.

Het was een bizar toeval dat er een nieuw boek van de Amerikaanse fotograaf Jamel Shabazz verscheen met foto’s uit de metro van New York in de jaren tachtig, net toen die metro werd stilgelegd om de coronacrisis. De geplande expositie in Maastricht werd uitgesteld en ging pas deze maand open.

Shabazz is er laconiek over: “Dat is de nieuwe werkelijkheid waarin we leven. Mijn boek City Metro is nu een herinnering aan een tijd die voorgoed voorbij is, een historisch document voor komende generaties.”

Jamel Shabazz maakte naam met foto’s – in zwart-wit en kleur – op straat in de wijken van New York. Hij was een van de weinige zwarte fotografen en dat is te zien aan de gezichten van de mensen op zijn foto’s: vaak open, enthousiaste en zelfbewuste zwarte New Yorkers. Ze laten zich graag aan hem zien, en ook hun eigenzinnige kledingkeuze.

Shabazz wil niet te veel nadruk leggen op zijn kleur: “Het gaat niet zozeer over of je zwart of wit bent, meer over je oprechte bedoelingen.”

Het zijn opvallende beelden, want de jaren tachtig in New York staan bekend om het verval, de armoede, het criminele geweld. Het leven was hard, zeker voor Afrikaans-Amerikanen. Shabazz: “Ik wilde simpelweg een ander verhaal vertellen dan die negatieve berichtgeving in de media elke dag. Ik zag ook een vrolijker kant, van prachtige gemeenschappen en jongeren die iets maakten van hun leven.”

Fotografeert hij nu de bijzondere situaties in de stad: eerst de verlaten straten, daarna de protesten tegen racisme? “Ik ga sinds het begin van de quarantaine de straat niet meer op, maar al mijn studenten zijn daar wel aan de frontlinies en ze brengen me ongelooflijke beelden.”

Hij besteedt een flink deel van zijn tijd aan docentschappen en workshops sociale straatfotografie voor jongeren.

Net zoals hij in de jaren tachtig moed putte uit de jongeren op straat, doet Shabazz dat nu met de Black Lives Matter-beweging tegen politiegeweld. “Dankzij de sociale media hebben de protesten wereldwijd effect. Echte verandering zal nog veel tijd vergen. Het is belangrijk dat jongeren actief zijn, er zijn nog zo veel mistoestanden: onrecht, honger, oorlogen, werkloosheid, het milieu en het klimaat. De toekomst van de wereld loopt gevaar als we niet in actie komen.”

Streetlife, Jamel Shabazz & Hans Rietveld (Nederlandse straat­fotograaf van wie werk te zien is uit de periode 1965-’75), nog tot 27 september, Fotomuseum Maastricht, fotomuseumaanhetvrijthof.nl.

Jamel Shabazz, City Metro, Galerie Bene Taschen, 68 p., 39 euro. Op 1.000 exemplaren gedrukt, verkrijgbaar via info@hardhittagallery.com.